10 sep.: 25e Open Monumentendag Utrecht focust op Tolsteeg, de Noordelijke Vaartse Rijn en Rotsoord.

De Open Monumentendag Utrecht vindt dit jaar plaats op zaterdag 10 september. Dit jaar is tegelijk een jubileumjaar: voor de 25e keer wordt de Open Monumentendag georganiseerd!. Het thema van 2011 gaat over herbestemming van monumenten. De titel luidt ‘Nieuw gebruik – Oud gebouw’.

Naast opengestelde monumenten in de binnenstad concentreert het programma in Utrecht zich voornamelijk rond Tolsteeg, de Noordelijke Vaartse Rijn en Rotsoord.  Samen met de Historische Kring Tolsteeg Hoograven bieden we een aantrekkelijk programma aan waarbij ‘herbestemming’ centraal staat.

Herbestemming
Een politiebureau ingericht als bioscoop (Louis Hartlooper Complex) of een wetenschappelijk laboratorium als bedrijfsverzamelgebouw (Vondelparc): de levensloop van een gebouw kan interessante wendingen nemen. Sterker nog, veel monumentale gebouwen kennen meerdere  metamorfoses. Een middeleeuwse abdij werd het Utrechtse gerechtsgebouw en biedt tegenwoordig onderdak aan een restaurant en Het Utrechts Archief. 

Herbestemming van vertrouwde panden garandeert het voortbestaan, in een ander jasje soms, met andere bewoners, terwijl het straatbeeld vertrouwd blijft.
Zo blijft de identiteit van de straat en de buurt behouden, terwijl de oude sfeer de nieuwe gebruikers vaak inspireert: de eigenheid maakt het gebouw extra beleefbaar. In Utrecht vinden we prachtige voorbeelden van herbestemming, waarvan een groot deel op 10 september zal zijn opengesteld. De oude Pastoemeubelfabriek, nu een toonzaal van Nederlands design, een schoolgebouw aan de Jutfaseweg 3 nu een appartementencomplex, het zijn even zovele voorbeelden van geslaagd hergebruik. Open Monumentendag 2011 zal de bezoekers opnieuw verrassen.

• Activiteiten
• In het kerngebied wordt een wandelroute langs de opengestelde monumenten uitgezet.
• Om zoveel mogelijk belangstellenden vanuit de binnenstad de gelegenheid te bieden dit gebied te bezoeken willen we vervoer over het water aanbieden. De Oudegracht en de Vaartse Rijn hebben een grote historische betekenis voor dit gebied en vanaf het water zullen de bezoekers dit extra sterk beleven. Wij denken aan een pendeldienst (rondvaartboot) met een opstappunt bij de Oudegracht/Twijnstraat en de Pastoefabriek.
• Samen met Usine (Utrechtse Stichting voor Industrieel Erfgoed) organiseren we een debat over herbestemming in Pastoe waar met architecten en andere betrokkenen gesproken wordt over grote projecten zoals Watertoren Rotsoord, Neerlandia en Villa Jongerius. Aansluitend kunnen belangstellenden een fietsroute volgen langs onder meer genoemde herbestemmingsprojecten.
• Peter Sprangers, secretaris van de stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven, biedt deze dag een non-stop- programma van becommentarieerde power-point presentaties* die het oorspronkelijke Tolsteeg gebied betreffen. Drie hoofdthema’s worden in het perspectief van oorspronkelijke bestemming: transformatie tot herbestemming geprojecteerd:
  A. De Vaartse Rijn en haar kadegebied  (inclusief  de kop van de Jutfaseweg ) 15 min.
  B. Helling – Rotsoord. 15 min.
  C. Ledig Erf – Gansstraat 15 min.
  *In een expositie van 15 tot 20 panelen worden de meest ingrijpende relevante ontwikkelingen uit het verleden inzichtelijk gemaakt voor breed publiek. Onmisbare kennis om de vele uitdagingen in het huidige Tolsteeg te kaderen in een ons overgeleverde context:Van 11.00 tot 16.00 in de collegezaal van het Universiteitsgebouw Bijlhouwerstraat 6-8 (tegenover de BRUNA. Ingang: de deur waarboven de tegeltableautekst PSYCHISCH LABORATORIUM.
• Architectuurcentrum Aorta biedt op deze dag de bestaande wandelingen door Rotsoord aan (4 keer).
• Met de havenmeester zijn we in gesprek om in de kop van de Vaarste Rijn een aantal historische schepen af te kunnen meren.
• Het programma van de Open Monumentendag en alle opengestelde monumenten worden met een korte omschrijving opgenomen in de Open Monumentendagkrant die begin september als bijlage in het Stadsblad verschijnt. Ook is informatie over de openstellingen te vinden op de website van de landelijke stichting en onze eigen website www.openmonumentendagutrecht.nl

De vele duizenden bezoekers ieder jaar bewijzen, hoe belangrijk monumentale gebouwen zijn in de beleving van de stad. Ín de stad Utrecht mogen we jaarlijks rekenen zo’n 10.000 bezoekers.